Việc lựa chọn câu đối cổng từ đường đóng vai trò quan trọng trong xây dựng cổng nhà thờ, như một cách để thể hiện lòng thành kính, biết ơn với tổ tiên và răn dạy con cháu đời sau về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Trong bài viết dưới đây, Nhôm đúc Thành Nam sẽ gợi ý cho bạn 31 câu đối cổng từ đường hay, chứa đựng nhiều triết lý nhân sinh sâu sắc và các lưu ý khi chọn câu đối. Mời bạn cùng theo dõi!
31 câu đối cổng từ đường hay và ý nghĩa nhất
Khắc câu đối lên cổng từ đường là truyền thống văn hoá cao đẹp từ ngàn đời. Những câu đối này không chỉ nhằm phản ảnh, nhắc nhở kín đáo con cháu đời sau về những đạo lý tốt đẹp như biết ơn tổ tiên, hiếu thuận với ông bà, đoàn kết với các thành viên, mà còn giúp tăng cường vận khí, tài lộc cho dòng tộc.
10 câu đối răn dạy con cháu ghi nhớ công cơn, tôn kính tổ tiên
Câu đối cổng từ đường như một cách để con cháu ghi nhớ, bày tỏ lòng biết ơn, tôn kính với ông tổ họ, những người khởi sinh dòng tộc. Những câu đối này đặc biệt phù hợp với các gia đình, dòng họ lớn, lâu đời, muốn ghi nhớ, tôn vinh công lao tạo tác, gìn giữ, xây dựng đất nước, dòng họ của tổ tiên.
Chữ Hán/ Hán Nôm | Phiên âm | Dịch nghĩa |
德大教傢祖宗盛 功膏開地後世長 |
Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh Công cao khai địa hậu thế trường. |
Công cao mở đất lưu hậu thế Đức cả rèn con rạng tổ tông. |
有開必先明德者遠矣 克昌厥後继嗣其煌之 |
Hữu khai tất tiên, minh đức giả viễn hỹ Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi |
Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn, Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng. |
木出千枝由有本 水流萬派溯從源 |
Mộc xuất thiên chi do hữu bản, Thuỷ lưu vạn phái tố tòng nguyên |
Cây chung nghìn nhánh sinh từ gốc Nước chảy muôn dòng phát tại nguồn |
德承先祖千年盛 愊荫兒孙百世荣 |
Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh Phúc ấm nhi tôn bách thế gia |
Tổ tiên tích Đức ngàn năm thịnh Con cháu nhờ ơn vạn đại vinh. |
祖昔培基功騰山高千古仰 于今衍派澤同海濬億年知 |
Tổ tích bồi cơ, công đằng sơn cao thiên cổ ngưỡng, Vu kim diễn phái, trạch đồng hải tuấn ức niên tri. |
Tổ tiên xưa xây nền, công cao tựa núi, nghìn thủa ngưỡng trông, Con cháu nay lớn mạnh, ơn sâu như bể, muôn năm ghi nhớ. |
祖功開地光前代 宗德栽培喻后昆 |
Tổ công khai địa quang tiền đại; Tông đức tài bồi dụ hậu côn. |
Tổ tiên công lao vang đời trước Ông cha đức trí tích lớp sau |
水 木 本 源 思 祖 德 乾 坤 久 大 頌 宗 功 |
Thuỷ mộc bản nguyên tư tổ đức; Càn khôn cửu đại tụng tông công. |
Cây gốc nước nguồn ơn tổ đức; Đất bên trời rộng ngợi tông công. |
舉 目 思 祖 宗 功 德 存 心 為 孝 子 賢 孫 |
Cử mục tư tổ tông công đức; Tồn tâm vi hiếu tử hiền tôn. |
Ngước mắt nhớ tổ tông công đức; Ghi lòng làm hiếu tử hiền tôn. |
孝敬通宗祖 祿祥集子孫 |
Hiếu kính thông tông tổ; Trình tường tập tử tôn. |
Hiếu kính thấu lên tông tổ; Điềm lành hợp lại tử tôn. |
百代孝慈高仰止 萬年支派永流通 |
Bách đại hiếu từ cao ngưỡng chỉ Vạn niên chi phái vĩnh lưu thông. |
Trăm đời từ hiếu cao ngưỡng vọng Muôn thuở phái chi mãi lưu truyền. |
9 câu đối cổng từ đường về đoàn kết, gắn bó, tình cảm gia đình, vợ chồng
Câu đối cổng từ đường về tình đoàn kết, keo sơn như lời nhắn nhủ của tổ tiên dành cho hậu thế. Những câu đối này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hòa thuận giữa các thành viên dòng tộc và tôn vinh giá trị cao quý của tình cảm gia đình.
Chữ Hán/ Hán Nôm | Phiên âm | Dịch nghĩa |
互敬互愛互相學習 同德同心同建家庭 |
Hỗ kính hỗ ái hỗ tương học tập Đồng đức đồng tâm đồng kiến gia đình. |
Lẫn kính, lẫn yêu, lẫn giúp học tập Cùng đức, cùng lòng, cùng xây gia đình. |
上不负先祖贻流之庆 下足为後人瞻仰之标 |
Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chi tiêu |
Trên nối nghiệp Tổ tiên truyền lại, Dưới nêu gương con cháu noi theo |
有開必先明德者遠矣 克昌厥後继嗣其煌之 |
Hữu khai tất tiên, minh đức giả viễn hỹ Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi |
Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn, Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng. |
相親相愛青春永 同德同心幸福長 |
Tương thân tương ái thanh xuân vĩnh Đồng đức đồng tâm hạnh phúc trường |
Tương thân, tương ái, thanh xuân mãi Đồng đức, đồng tâm, hạnh phúc dài. |
同心同德美滿夫婦 克儉克勤幸福鴛鴦 |
Đồng tâm đồng đức mỹ mãn phu phụ Khắc kiệm khắc cần hạnh phúc uyên ương |
Cùng lòng, cùng đức, vợ chồng mỹ mãn Biết cần, biết kiệm hạnh phúc uyên ương. |
男尊女女尊男男幫助 夫敬妻妻敬夫夫德妻賢 |
Nam tôn nữ nữ tôn nam nam bang nữ trợ Phu kính thê thê kính phu phu đức thê hiền. |
Nam trọng nữ, nữ trọng nam, nam giúp nữ đỡ Chồng kính vợ, vợ kính chồng, chồng đức, vợ hiền. |
志同道合 花好月圓 |
Chí đồng đạo hợp Hoa hảo nguyệt viên. |
Chí cùng đạo hợp Hoa đẹp trăng tròn. |
祀先祖如在其上 佑後人焕乎維新 |
Tự tiên tổ như tại kỳ thượng; Hựu hậu nhân hoán hô duy tân. |
Thờ tiên tổ như kính tại thượng; Giúp hậu nhân sáng bồi duy tân. |
宜國宜家新婦女 能文能武好男儿 |
Nghi quốc nghi gia tân phụ nữ Năng văn năng vũ hảo nam nhi |
Thuận nước, thuận nhà, phụ nữ mới Hay văn, hay vũ, nam nhi tài. |
12 câu đối cổng từ đường thu hút tài lộc, bình an, may mắn
Cổng từ đường được ví như “miệng” của con người, là cửa ngõ thu hút vận khí, tài lộc đến gia đình, dòng họ. Câu đối mang ý nghĩa về thịnh vượng, bình an toả năng lượng tích cực, mang lại may mắn đến các thành viên trong dòng tộc.
Chữ Hán/ Hán Nôm | Phiên âm | Dịch nghĩa |
國事和平一家圓聚 春光浩蕩四境安寧 |
Quốc sự hòa bình nhất gia đoàn tụ; Xuân quang hạo đãng tứ cảnh an ninh. |
Việc nước yên bình, cả nhà đoàn tụ; Ánh xuân rực rỡ, bốn cõi an ninh. |
東風入戶 喜氣盈門 |
Đông phong nhập hộ Hỉ khí doanh môn |
Gió đông vào nhà Khí lành đầy cửa. |
祥雲浮紫閣 瑞氣繞朱門 |
Tường vân phủ tử các; Thụy khí nhiễu chu môn. |
Mây lành nổi trên gác tía Khí tốt tỏa quanh cửa son. |
祖德永垂千世盛 家成西春四季安 |
Tổ đức vĩnh thùy thiên tải thịnh Gia phong hàm lạc tứ thời xuân |
Đức tổ tiên mãi lưu truyền, muôn đời thịnh vượng Gia phong vững bền, bốn mùa an lành |
欲求保安于後裔 須凭感格於先靈 |
Dục cầu bảo an vu hậu duệ Tu bằng cảm cách ư tiên linh |
Mong cầu sự bình an cho con cháu đời sau. Phải dựa vào sự cảm ứng của tổ tiên linh thiêng. |
忠厚一生嫌善少, 平安二字值钱多。 |
Trung hậu nhất sinh hiềm thiện thiểu; Bình an nhị tự trị tiền đa. |
Trung hậu một đời hiếm thiện ít; Bình an hai chữ đáng tiền nhiều. |
新春寄意千門富 快馬加鞭萬里星 |
Tân xuân ký ý thiên môn phú; Khoái mã gia tiên vạn lý trình. |
Xuân về đắc ý nghìn nhà phú; Tuấn mã thêm roi vạn dặm đường. |
勤勞湮長生財樹 俭朴托來聚寶盆 |
Cần lao nhiều trưởng sinh tài thụ; Kiệm phác thác lai tụ bảo bồn. |
Cần lao chăm được cây tài lộc; Kiệm ước tạo nên chĩnh đựng vàng. |
門庭春暖生光彩 田畝年豐樂太平 |
Môn đình xuân noãn sinh quang thái Điền mẫu niên phong lạc thái bình. |
Sân nhà xuân ấm sinh màu sắc Đồng ruộng bội thu được thái bình. |
檻目看花花滿目 出門見喜喜盈門 |
Khám mục khán hoa hoa mãn mục; Xuất môn kiến hỷ hỷ doanh môn. |
Ngước mắt nhìn hoa, hoa đầy mắt; Ra nhà được hỷ, hỷ đầy nhà. |
祥光滿室 瑞氣盈門 |
Tường quang mãn thất; Thụy khí doanh môn. |
Điềm tốt khắp nhà; Khí lành đầy cửa. |
一方和气 四面春风 |
Nhất phương hòa khí; Tứ diện xuân phong. |
Một vùng hòa khí; Bốn phía xuân phong. |
4 Lưu ý khi lựa chọn câu đối cổng từ đường
Khi lựa chọn câu đối cổng từ đường, gia chủ cần quan tâm nhiều yếu tố về ngôn ngữ, độ dài của câu đối, chất liệu cột trụ dùng để khắc,… nhằm đảm bảo câu đối đạt hiệu quả tốt về mặt nội dung và thẩm mỹ cho nhà thờ.
Lựa chọn câu đối có độ dài phù hợp với diện tích từ đường
Độ dài câu đối của cổng từ đường thường từ 4 đến 11 chữ mỗi vế. Khi chọn câu đối, cần lựa chọn sao cho độ dài của câu đối cân xứng với các kích thước của nhà từ đường. Cụ thể:
- Các câu đối có độ dài mỗi vế dưới 7 chữ chữ thích hợp với trụ cổng cao khoảng 2.08m, thích hợp cho các công trình nhà từ đường quy mô nhỏ khoảng 30 – 80m2.
- Câu đối độ dài mỗi vế từ 7 – 9 chữ, thích hợp khắc trên các cột trụ khoảng 2.61m, thích hợp nhất với các công trình nhà thờ họ quy mô từ 100m2 – 200m2.
- Câu đối có độ dài mỗi vế 10 – 11 chữ phù hợp khắc trên các cột trụ cao trên 3m, thiết kế cổng tam quan lớn. Những câu đối này thích hợp nhất với các công trình nhà từ đường quy mô bề thế, uy nghiêm, có diện tích trên 200m2.
Đối với nhà thờ họ có quy mô lớn hàng trăm, hàng nghìn mét vuông, lựa chọn câu đối quá ngắn 4 – 7 chữ sẽ khiến câu đối bị chìm so với tổng thể, làm mất vẻ uy nghi, bề thế cho cổng từ đường. Ngược lại, nhà thờ họ nhỏ với một gian chính, mà lựa chọn câu đối dài từ 9 – 11 chữ sẽ tạo cảm giác bí bách, nặng nề về mặt thị giác, gây mất thẩm mỹ cho tổng thể công trình.
Ưu tiên câu đối chứa các chữ nhiều nét, ít nét đan xen
Khi lựa chọn câu đối cổng từ đường, đặc biệt các câu đối viết bằng chữ Nôm hoặc chữ Hán, gia chủ nên ưu tiên những câu đối có các chữ nhiều nét, ít nét đan xen nhau, giúp đảm bảo sự hài hoà cho công trình cổng.
Đối với những công trình nhà từ đường đồ sộ, với cổng từ đường Tam quan lớn, bạn vẫn có thể lựa chọn câu đối dài và nhiều nét. Những câu đối này sẽ làm tăng thêm sự bề thế và uy nghiêm, mà vẫn đảm bảo sự cân bằng trong thiết kế tổng thể.
Ngược lại, những công trình nhỏ một gian, chiều cao trụ cổng dưới 2.5m, những câu đối ngắn, ít nét sẽ tạo cảm giác thanh thoát, hài hoà về mặt thẩm mỹ.
Chất liệu cột trụ ảnh hưởng đến chất lượng câu đối
Các công trình cổng nhà từ đường hiện nay thường sử dụng cột trụ bằng đá hoặc bê tông. Việc lựa chọn chất liệu trụ cột ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tuổi thọ của câu đối. Do đó, gia chủ cần cân nhắc kỹ lưỡng về tài chính và nhu cầu của dòng tộc mà lựa chọn chất liệu trụ cột đồng phù hợp. Cụ thể:
Chất liệu | Ưu điểm | Nhược điểm |
Trụ cổng bằng đá | Thường được làm từ đá nguyên khối, có khả năng chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt, tuổi thọ lên đến hàng trăm năm. Đảm bảo gìn giữ câu đối sắc nét, nguyên vẹn với thời gian. Phù hợp với các nhà thờ họ quy mô lớn, mong muốn sự bền vững, lâu dài. |
Trụ cổng bằng đá thường có chi phí rất cao. Chất liệu đá, không thể lựa chọn màu sắc cho trụ cổng, câu đối. |
Trụ cổng bằng bê tông | Sử dụng trụ cổng bằng bê tông cho phép gia chủ lựa chọn đa dạng màu sơn cho câu đối và trụ cổng. Chi phí thi công thấp, thực hiện dễ dàng và nhanh chóng. Phù hợp với các công trình quy mô trung bình – nhỏ, có ngân sách vừa phải. |
Dưới tác động của thời tiết, bê tông nhanh chóng có hiện tượng nứt, vỡ chỉ sau 5 – 10 năm xây dựng, gây mất nét, hoạ tiết của câu đối. |
Lựa chọn ngôn ngữ câu đối phù hợp
Câu đối cổng từ đường thường được khắc bằng chữ Nôm, chữ Hán hoặc chữ quốc ngữ. Việc lựa chọn ngôn ngữ của câu đối tuỳ thuộc vào nhu cầu và quan điểm của các thành viên trong dòng tộc.
- Chữ Hán/Nôm: Dạng câu đối chữ Hán hoặc Nôm mang lại cảm giác trang trọng, uy nghiêm, cổ kính cho từ đường, là một cách để bảo tồn và duy trì nét văn hoá cổ dân tộc. Kiểu chữ này phù hợp với gia đình, dòng tộc có nhiều thành viên đọc hiểu chữ Hán/Nôm.
- Chữ quốc ngữ: Tính phổ biến, dễ đọc của chữ quốc ngữ sẽ truyền tải thông điệp, ý nghĩa của câu đối đến con cháu dòng tộc một cách dễ dàng hơn. Câu đối bằng chữ quốc ngữ thích hợp với gia đình, dòng họ không có nhiều người đọc và hiểu được chữ Hán/Nôm.
- Kết hợp chữ Hán/Hán Nôm với chữ quốc ngữ: Dưới mỗi chữ Hán/Nôm đề nhỏ phiên âm chữ quốc ngữ, vừa giúp gìn giữ văn hoá truyền thống dân tộc, vừa đảm bảo tính phổ biến, dễ hiểu đối với người đọc. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể cân nhắc để chữ Hán/Nôm và kèm một bảng giải thích ý nghĩa gần cổng nhà từ đường.
Có thể nói, câu đối cổng từ đường không chỉ có tác dụng răn dạy con cháu đời sau về những đạo lý cao đẹp như thờ cúng tổ tiên, sống chan hoà, hiếu thuận, mà còn giúp tăng vận khí, tài lộc cho các thành viên trong dòng tộc. Hy vọng những phân tích trên có thể giúp bạn lựa chọn câu đối phù hợp với nhu cầu, ước nguyện của dòng họ.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc về cách lựa chọn câu đối cổng từ đường phù hợp với thiết kế cổng, bạn hãy liên hệ với Nhôm đúc Thành Nam để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, miễn phí.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
CÔNG TNHH NHÔM ĐÚC THÀNH NAM
- Địa chỉ: Khu làng nghề Hải Vân – Hải Hậu – Nam Định
- Hotline: Mr.Sơn – 036.690.7777
- Email: lienhe@nhomducthanhnam.com
- Website: nhomducthanhnam.com
- Giờ làm việc : 06:00 – 23:00 (tất cả các ngày trong tuần)